از سیل تا کرونا بر سینما چه گذشت؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، سینمای ایران در فصل بهار با فروشی بالغ بر ۱۱۳ میلیارد تومان، تابستان با ۶۵ میلیارد تومان، پاییز ۷۲ میلیارد تومان و در فصل زمستان با ۴۵ میلیارد تومان، یک سال پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشت. سالی که با آمدن سیل عظیمی در برخی استانهای کشور در نوروزش آغاز شد و با مواجه با ترافیک اکران تابستانی، ماه رمضان، محرم و صفر و محدودیت‌های اکران، با کاهش قابل توجه فروش آثار روی پرده، سینما در گرمترین فصل سال به خواب زمستانی رفت.

در فصل پاییز هم به دلیل برخی حواشی روز جامعه، گیشه سینماها بی‌تاثیر نماند و زمستان هم پس از گذر از روزهای آلودگی شدید هوا در کلانشهرها و جشنواره‌های فیلم و تئاتر فجر، از نیمه‌های فصل با شیوع کرونا در جهان و سپس در ایران از اوایل اسفند تمام سالن‌های سینمایی مانند دیگر مکان‌های عمومی تعطیل شد و این چنین ۴ فصل امسال هرکدام با اتفاقاتی یکی پس از دیگری پایان یافت.

• چهار فصل سینمای ۹۸ 

گیشه بهاره سینمای امسال با اکران ۷ فیلم نوروزی کار خود را آغاز کرد و در اکران دوم نوروزی، همزمان با عید فطر چند فیلم دیگر هم نمایش خود را آغاز کردند و به این ترتیب در پایان فصل با نمایش ۱۹ فیلم بیش از ۱۱۳ میلیارد تومان پول وارد چرخه صنعت سینمای کشور شد.

فصل تابستان نیز ۱۸ فیلم روی پرده رفتند و این در حالی بود که بسیاری از فیلمهایی که نمایش خود را در اکران دوم نوروزی آغاز کرده بودند، در این فصل همچنان روی پرده بودند و به گفته فعالان و کارشناسان سینمایی به دلیل کمبود سالن، تناسب مناسبی بین نمایش فیلمها نبود و همین تراکم فیلمهای روی پرده باعث افت شدید گیشه شد.

پاییز نیز از ابتدای مهر تا پایان آذر۲۲ اثر روی پرده رفتند و در مجموع به فروشی ۷۲ میلیاردی رسیدند تا در مقایسه با تابستان افزایش فروش داشته باشیم و پاییز بعد از فصل بهار در دومین جایگاه پرفروش‌ترین فصل سال تبدیل شد. اما با این حال به دلیل برخی حواشی در کشور گیشه سینماها نیز بی تاثیر نماندند و هفته هایی این میزان فروش، رمق خود را از دست میداد.

آخرین فصل سال نیز تنها ۱۴ اثر فرصت نمایش روی پرده را به دست آوردند و توانستند ۴۵ میلیارد تومان عایدی برای سینما داشته باشند. زمستان در سالهای گذشته هم به دلیل برگزاری جشنوارههای فیلم و تئاتر فجر در بهمن ماه فصل پررونقی به حساب نمی‌آمد. بعد از آن هم، همه منتظر فیلمهای ویژه نوروز هستند و به دلیل انجام مقدمات سال جدید کمتر فرصت پیش میآمد تا سری به سینما بزنند. اما امسال سرنوشت به طریق دیگری رقم خورد و به دلیل شیوع ویروس کرونا و بیماری COVID ۱۹ تمام سالنهای سینمایی کشور از اوایل اسفند بسته و  پرونده گیشه سینمای ۹۸ بسته شد.

مقایسه فروش ماهانه (رنگ آبی: سال ۹۸، رنگ طوسی: سال ۹۷، رنگ سبز: سال ۹۶)

• نگاه آماری به امسال و سال‌های قبل 

۲۹۶ میلیارد و ۴۳۴ میلیون تومان حاصل نمایش ۷۳ اثر روی پرده سینماها در سال ۱۳۹۸ شد. این رقم در سال ۹۷، حدود ۲۴۲ میلیارد تومان و در سال ۹۶ حدود ۱۷۳ میلیارد تومان بوده است. این اعداد و ارقام در حالی محاسبه می‌شود که سال ۹۸ بهای بلیت‌ مانند سال‌های گذشته در ابتدای دوره افزایش پیدا کرد و بین ۵ تا ۱۸ هزار تومان (بدون محاسبه ارزش افزوده) قیمتگذاری شد.

با نگاهی به نمودار فروش ماهانه در سال ۹۸، در فروردین، خرداد، تیر، آبان، آذر، دی و بهمن نسبت به سالهای گذشته افزایش فروش را شاهد بودیم که البته تفاوتش آنچنان چشمگیر نیست. یعنی در ۱۲ ماه تنها در حدود نیمی از سال شاهد استقبال از گیشه بودیم و در ماههای دیگر مانند اردیبهشت، مرداد، شهریور، مهر و اسفند در مقایسه با سالهای ۹۷ و ۹۶ نمودارها کاهش فروش را نشان می‌دهد.

سینماروها و انتخاب‌هایشان

در مجموع ۱۲ ماه سال، ۲۶ میلیون مخاطب به سینماها آمدند و به تماشای آثار روی پرده نشستند که از این تعداد ۱۱ میلیون نفرشان تهرانی¬ها بودند و درآمدی حدود ۱۷۰ میلیاردی از مجموع فروش سال را به خود اختصاص دادند. این تعداد مخاطب برای تماشای فیلم¬ها به ترتیب این ۱۰ سینماها را انتخاب کردند: کوروش، آزادی، ایران مال، باغ کتاب، هویزه مشهد، مگامال، اطلس مشهد، هنر شهر آفتاب شیراز، چارسو و پردیس ملت تهران به عنوان پر مخاطب¬ترین سینماهای کشور بودند. این آمارها در حالی مشخص شده که تعداد مخاطبان در سال ۹۷ حدود ۲۸ میلیون نفر بوده و امسال نزدیک به ۲ میلیون مخاطب را از دست داده است.

• پرفروش‌های سال

 کمدی «مطرب» به کارگردانی و تهیه کنندگی مصطفی کیایی که از نیمه آبان ماه نمایش خود را آغاز کرد و به مدت ۱۶ هفته روی پرده سینماها نمایش داشت با فروشی بیش از ۳۸ میلیارد تومان و بیش از ۲ میلیون مخاطب رکورد پرفروش‌ترین فیلم را در سینمای ۹۸ از آن خود کرد که در مقایسه با فیلم «هزارپا» ابوالحسن داوودی که سال گذشته بیشترین میزان فروش را به خود اختصاص داد تنها حدود ۵۰۰ میلیون تومان بیشتر بوده است. در جایگاه دوم پرفروش ترین فیلم سال، «متری شیش و نیم» سعید روستایی با حدود ۱۰ میلیارد فاصله از پرفروش‌ترین اثر سال، ۲۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان فروش را در ۲۱ هفته اکران داشته و پس از آن کمدی «تگزاس۲» مسعود اطیابی با فروش ۲۵ میلیاردی در ۲۲ هفته اکران در جایگاه سومین فیلم پر فروش حاضر شد.

در رتبه چهارم تا ششم نیز به ترتیب کمدی «رحمان ۱۴۰۰» منوچهر هادی با فروش ۲۲ و نیم میلیاردی در چهار هفته نمایش(این اثر به دلیل برخی تخلفات زودتر از پایان یافتن زمان قانونی اش، اکرانش متوقف شد)، «شبی که ماه کامل شد» نرگس آبیار با فروش ۱۹ میلیاردی در ۲۰ هفته اکران و «سرخپوست» نیما جاویدی با فروش نزدیک به ۱۵ میلیارد در ۲۰ هفته نمایش روی پرده سینما قرار گرفتند.

و در ادامه فیلم‌های کمدی «چشم و گوش بسته»، «چهار انگشت»، «ما همه با هم هستیم» و «زیر نظر» به ترتیب با فروش ۱۲ میلیارد تومان، ۱۰ میلیارد تومان، ۱۰ میلیارد تومان و هشت میلیارد تومانی در رتبه های بعدی فیلم‌های پرفروش سال قرار گرفتند.

• وضعیت فروش میانه جدول 

به غیر ۱۰ فیلم پرفروش جدول، ۲۷ فیلم دیگر شامل: جهان با من برقص!، سامورایی در برلین، ایکس لارج، ماجرای نیمروز ۲: رد خون، زهرمار، منطقه پرواز ممنوع، هزارتو، بنیامین، زندانی‌ها، ایده اصلی، جان دار، قصر شیرین، مسخره باز، پیشونی سفید ۳، ژن خوک، کلوپ همسران، قسم، نیوکاسل، ۲۳ نفر، غلامرضا تختی، تپلی و من، تورنادو، خانه پدری، خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری، درخونگاه، مردی بدون سایه و شاه کش؛ در گیشه ۹۸ به ترتیب از ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان تا حدود یک میلیارد تومان فروش داشتند و بقیه آثار نمایش داده شده در این سال زیر یک میلیارد تومان عایدی برای سینما داشتند.

سینمای کودک و نوجوان هم با نمایش ۶ اثر «پیشونی سفید ۳ (موزیکال) » با سه میلیارد تومان فروش، «تولدت مبارک» با ۵۳ میلیون تومان، «تپلی و من» با یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان، «تورنادو» با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان، «منطقه پرواز ممنوع (ماجراجویانه) » پنج میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان و «بنیامین(انیمیشن) » با فروشی بیش از پنج میلیارد تومان سهم کودکان و نوجوانان از گیشه سال ۹۸ بودند. فیلم «معکوس» در ژانر اکشن، «۲۳ نفر» و «صدای منو می شنوید» دفاع مقدس، «آخرین داستان» انیمشین با داستانی حماسی و اساطیری از معدود آثاری بودند که در ژانرهایی نسبتا متفاوت از دیگر فیلمها روی پرده نمایش داشتند که با توجه به آمار فروش استقبال خوبی هم از آنها نشد تا جایی که به طور مثال «معکوس» اولین ساخته پولاد کیمیایی با فروش حدود ۱۵۰ میلیون تومانی اش، جزء ۵ فیلم کم‌فروش سال قرار گرفته است.